Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu chuyển mình mạnh mẽ hướng tới sự phát triển bền vững, ESG (Môi trường - Xã hội - Quản trị) đã vượt qua khuôn khổ xu hướng, trở thành yếu tố cốt lõi quyết định năng lực cạnh tranh và sự trường tồn của doanh nghiệp. Tại Việt Nam, làn sóng ESG ngày càng lan tỏa mạnh mẽ, không chỉ bởi cam kết quốc gia về Net Zero vào năm 2050 mà còn từ áp lực và cơ hội trực tiếp từ các chuỗi cung ứng toàn cầu.
Đối với nhà tuyển dụng và bộ phận nhân sự, hiểu rõ và ứng dụng ESG không chỉ là tuân thủ, mà còn là chìa khóa để thu hút, giữ chân nhân tài hàng đầu và xây dựng một đội ngũ vững mạnh.
Bài viết này sẽ cung cấp một bức tranh toàn cảnh và sâu sắc về ESG tại Việt Nam, phân tích các xu hướng mới nhất, những chính sách định hình tương lai và đưa ra lộ trình hành động chiến lược để các nhà tuyển dụng không chỉ thích ứng mà còn bứt phá, khẳng định vị thế dẫn đầu trong thị trường lao động cạnh tranh.
ESG không còn là một khái niệm xa vời hay chỉ dành cho các tập đoàn lớn. Đây là bộ ba tiêu chuẩn trọng yếu để đo lường các yếu tố liên quan đến hoạt động phát triển bền vững của một doanh nghiệp, và những yếu tố này tác động trực tiếp đến thương hiệu nhà tuyển dụng (Employer Branding) của bạn:
1. Môi trường (Environmental): Đề cập đến tác động của doanh nghiệp lên môi trường, từ việc quản lý phát thải khí nhà kính, sử dụng năng lượng tái tạo, xử lý chất thải đến bảo tồn tài nguyên thiên nhiên.
Giá trị cho Nhà tuyển dụng: Một môi trường làm việc "xanh", các chính sách bảo vệ môi trường là điểm cộng lớn thu hút các ứng viên trẻ, có ý thức xã hội.
2. Xã hội (Social): Phản ánh mối quan hệ của doanh nghiệp với các bên liên quan, bao gồm nhân viên, nhà cung cấp, khách hàng và cộng đồng. Các yếu tố chính bao gồm chính sách lao động công bằng, an toàn và sức khỏe nghề nghiệp, đa dạng và hòa nhập (Diversity & Inclusion), phúc lợi nhân viên.
Giá trị cho Nhà tuyển dụng: Các chính sách xã hội mạnh mẽ là yếu tố then chốt để xây dựng một môi trường làm việc lý tưởng, thu hút và giữ chân nhân tài, giảm tỷ lệ nghỉ việc và nâng cao tinh thần làm việc của đội ngũ. Đây là nền tảng của một thương hiệu nhà tuyển dụng hấp dẫn.
3. Quản trị (Governance): Tập trung vào cách thức một công ty được điều hành, bao gồm cấu trúc hội đồng quản trị, tính minh bạch trong báo cáo tài chính, đạo đức kinh doanh và cơ chế chống tham nhũng.
Giá trị cho Nhà tuyển dụng: Một cơ cấu quản trị minh bạch, công bằng và có đạo đức sẽ tạo dựng niềm tin cho ứng viên và nhân viên. Họ muốn làm việc cho một tổ chức mà họ có thể tin tưởng và tự hào.
>>> Xem thêm: Báo cáo xu hướng thị trường việc làm Quý 3/2025
Cam kết mạnh mẽ của Việt Nam tại COP26 về việc đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 đã tạo ra một cú hích lớn, đưa ESG từ "tùy chọn" thành "bắt buộc". Hàng loạt chính sách và chiến lược quốc gia đã được ban hành. Điều này cho thấy, ESG không chỉ là trách nhiệm xã hội mà còn là yêu cầu tất yếu để doanh nghiệp không bị tụt hậu – và quan trọng hơn, là để xây dựng một thương hiệu tuyển dụng vững chắc.
Hơn thế nữa, việc tích hợp ESG không chỉ để tuân thủ pháp lý mà còn mang lại giá trị dài hạn, trở thành "hộ chiếu" để doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn xanh và tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Điều này gián tiếp tạo ra sự ổn định và cơ hội phát triển sự nghiệp cho nhân viên, khiến doanh nghiệp trở nên hấp dẫn hơn trong mắt ứng viên.
Thị trường Việt Nam đang chứng kiến những chuyển dịch rõ rệt trong xu hướng ESG, định hình một sân chơi mới cho các doanh nghiệp, và nhà tuyển dụng cần hiểu rõ để điều chỉnh chiến lược nhân sự:
1. Tài chính xanh và Đầu tư có trách nhiệm: Dòng vốn đầu tư ESG đang ngày càng mạnh mẽ. Các quỹ đầu tư lớn đã tiên phong trong việc xây dựng bộ công cụ đánh giá ESG riêng để sàng lọc và ra quyết định đầu tư.
Liên quan đến Nhà tuyển dụng: Doanh nghiệp có thể thu hút các nhân tài quan tâm đến sự bền vững, đồng thời khẳng định sự ổn định tài chính và cơ hội phát triển khi được các quỹ ESG đầu tư.
2. Chuỗi cung ứng bền vững: Các tập đoàn đa quốc gia và thị trường xuất khẩu lớn yêu cầu các nhà cung cấp tại Việt Nam tuân thủ các tiêu chuẩn ESG khắt khe về giảm phát thải carbon, sử dụng năng lượng sạch và điều kiện lao động.
Liên quan đến Nhà tuyển dụng: Đây là áp lực và cơ hội để bộ phận nhân sự cải thiện các chính sách về an toàn lao động, phúc lợi, đa dạng và hòa nhập – những yếu tố trực tiếp ảnh hưởng đến sức khỏe và sự hài lòng của nhân viên.
3. Chuyển đổi năng lượng và Kinh tế tuần hoàn: Chính phủ Việt Nam đang tích cực hỗ trợ doanh nghiệp thông qua các chính sách mới như cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA).
Liên quan đến Nhà tuyển dụng: Các dự án và chính sách này tạo ra cơ hội việc làm mới trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, kinh tế tuần hoàn, đòi hỏi nhà tuyển dụng phải cập nhật kỹ năng cần thiết và chiến lược thu hút nhân tài cho những vị trí này.
4. Minh bạch hóa trong báo cáo ESG: Yêu cầu về báo cáo và công bố thông tin ESG ngày càng trở nên quan trọng.
Liên quan đến Nhà tuyển dụng: Bộ phận nhân sự sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc thu thập và báo cáo các dữ liệu liên quan đến yếu tố "Xã hội" (S) như chính sách lao động, đa dạng nhân sự, phúc lợi, đào tạo và phát triển. Sự minh bạch này cũng góp phần xây dựng niềm tin cho ứng viên.
Dự báo đến năm 2026: Xu hướng ESG tại Việt Nam sẽ tiếp tục tăng tốc. Các quy định về báo cáo bền vững dự kiến sẽ trở nên chặt chẽ hơn. Nhà tuyển dụng trong các doanh nghiệp không tích hợp ESG vào chiến lược kinh doanh sẽ đối mặt với nguy cơ không chỉ bị loại khỏi "cuộc chơi" toàn cầu mà còn khó khăn trong việc thu hút nhân tài chất lượng cao.
>>> Xem thêm: Cẩm nang tuyển dụng hiệu quả cho SME 2025
Mặc dù tiềm năng là rất lớn, các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs), đang đối mặt với không ít thách thức trong hành trình thực thi ESG. Tuy nhiên, đây cũng chính là cơ hội vàng để các nhà tuyển dụng tạo lợi thế cạnh tranh vượt trội:
1. Thách thức:
Nhận thức và Năng lực: Nhiều doanh nghiệp và bộ phận nhân sự vẫn chưa hiểu rõ về ESG hoặc không biết bắt đầu từ đâu. Tình trạng thiếu hụt nhân sự có chuyên môn sâu về ESG (cả trong nội bộ và để tuyển dụng) là rào cản lớn.
Chi phí đầu tư ban đầu: Việc chuyển đổi sang công nghệ xanh và quy trình bền vững đòi hỏi nguồn vốn đáng kể, thách thức lớn với SMEs.
Thiếu khung pháp lý và tiêu chuẩn thống nhất: Gây khó khăn cho doanh nghiệp trong việc triển khai và đo lường.
2. Cơ hội Vàng cho Nhà Tuyển Dụng:
Nâng cao Uy tín và Thương hiệu Nhà tuyển dụng (Employer Branding): Thực hành tốt ESG giúp doanh nghiệp xây dựng hình ảnh một thương hiệu có trách nhiệm, từ đó thu hút các ứng viên chất lượng cao, đặc biệt là thế hệ Z và Millennials, những người có ý thức mạnh mẽ về các giá trị bền vững.
Tiếp cận Nguồn Vốn Ưu Đãi & Phát triển Bền Vững: Doanh nghiệp có ESG tốt được ưu tiên tiếp cận tín dụng xanh, mang lại sự ổn định và cơ hội phát triển lâu dài, tạo môi trường làm việc hấp dẫn hơn.
Tối ưu hóa Chi phí Vận hành: Việc áp dụng các giải pháp tiết kiệm năng lượng, quản lý tài nguyên hiệu quả không chỉ bảo vệ môi trường mà còn giúp doanh nghiệp giảm đáng kể chi phí, tạo ra nguồn lực để đầu tư vào phúc lợi nhân viên.
Thu hút và Giữ chân Nhân tài: Thế hệ lao động trẻ ngày càng quan tâm đến môi trường làm việc có trách nhiệm và mang lại giá trị cho xã hội. Doanh nghiệp có chiến lược ESG rõ ràng sẽ có lợi thế lớn trong việc thu hút và giữ chân những nhân tài này, giảm chi phí tuyển dụng và đào tạo lại. Bạn có thể tự hào quảng bá về các sáng kiến ESG của mình để thu hút ứng viên.
Cải thiện Năng suất và Sự gắn kết: Một môi trường làm việc chú trọng yếu tố xã hội (Social) – nơi nhân viên được đối xử công bằng, được quan tâm đến sức khỏe thể chất và tinh thần, có cơ hội phát triển – sẽ nâng cao năng suất và sự gắn kết.
>>> Xem thêm: Dịch vụ Quản lý lương, chế độ và Phúc lợi RBox
Để không bị bỏ lại phía sau, các doanh nghiệp Việt Nam cần xây dựng một lộ trình triển khai ESG bài bản và chiến lược. Với tư cách là nhà tuyển dụng, bạn có vai trò then chốt trong quá trình này:
1. Nâng cao nhận thức và Cam kết từ Lãnh đạo: Đề xuất và trình bày với lãnh đạo về tầm quan trọng của ESG, đặc biệt là các khía cạnh xã hội (S) và quản trị (G) tác động đến nguồn nhân lực và thương hiệu tuyển dụng.
2. Đánh giá hiện trạng và Xác định các vấn đề trọng yếu: Phân tích hoạt động của doanh nghiệp để xác định các vấn đề ESG trọng yếu. Bộ phận nhân sự cần đánh giá các chính sách về nhân sự, phúc lợi, đa dạng – hòa nhập, an toàn lao động hiện tại để tìm ra điểm mạnh/yếu.
3. Xây dựng Chiến lược và Mục tiêu cụ thể: Đặt ra các mục tiêu ESG rõ ràng, có thể đo lường (mục tiêu SMART). Đối với nhà tuyển dụng, các mục tiêu có thể bao gồm: tăng tỷ lệ hài lòng của nhân viên, giảm tỷ lệ nghỉ việc, tăng tính đa dạng trong tuyển dụng, cải thiện chỉ số an toàn lao động.
4. Tích hợp ESG vào Vận hành: Lồng ghép các tiêu chí ESG vào mọi hoạt động. Bộ phận nhân sự cần chủ động lồng ghép ESG vào quy trình tuyển dụng (ví dụ: nhấn mạnh các giá trị ESG của công ty), chính sách đào tạo, chính sách lương thưởng, phúc lợi, và xây dựng môi trường làm việc.
5. Đo lường, Giám sát và Báo cáo: Xây dựng hệ thống để theo dõi, đo lường tiến độ. Nhà tuyển dụng cần thu thập và phân tích dữ liệu liên quan đến yếu tố "Xã hội" (S) để đưa vào báo cáo bền vững, minh bạch hóa thông tin với cả nhân viên và ứng viên tiềm năng.
6. Đào tạo và Xây dựng Văn hóa Doanh nghiệp: Đầu tư vào việc đào tạo và nâng cao nhận thức về ESG cho toàn bộ nhân viên để tạo ra một văn hóa doanh nghiệp bền vững. Phòng nhân sự đóng vai trò trung tâm trong việc tổ chức các buổi đào tạo, truyền thông nội bộ về tầm quan trọng của ESG và khuyến khích nhân viên tham gia vào các sáng kiến bền vững.
Hành trình ESG không phải là một cuộc chạy nước rút, mà là một chặng đường dài đòi hỏi sự cam kết và nỗ lực không ngừng. Tuy nhiên, với sự hỗ trợ từ chính sách của Chính phủ và sự thay đổi trong nhận thức của thị trường, đây chính là thời điểm vàng để các nhà tuyển dụng tại Việt Nam nắm bắt cơ hội, chuyển mình mạnh mẽ và kiến tạo một tương lai nơi doanh nghiệp không chỉ bền vững mà còn trở thành thỏi nam châm thu hút nhân tài.
>>> Xem thêm: Dịch vụ RPO - Thuê ngoài quy trình tuyển dụng RBox
Liên hệ ngay RBox để được tư vấn giải pháp nhân sự phù hợp cho doanh nghiệp
RBox -Nhà cung cấp dịch vụ nhân sự uy tín hàng đầu tại Việt Nam & Châu Á - Thái Bình Dương
🌐 Website: www.rbox.vn
📲 Zalopage: zalo.me/4217566601012588206
💼 Linkedln: www.linkedin.com/company/rboxvn/
📞 Hotline: 0938 051 663
Nguồn tham khảo
Báo Chính Phủ (VGP News): "Toàn văn phát biểu của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Hội nghị COP26".
Cổng thông tin điện tử Bộ Kế hoạch và Đầu tư: "Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn 2050".
Bloomberg: "ESG assets may hit $53 trillion by 2025, a third of global AUM".
Báo Nhân Dân: "Vinamilk công bố lộ trình tiến tới Net Zero 2050".
Bộ Tài nguyên và Môi trường: "HEINEKEN Việt Nam trên hành trình hướng đến Net Zero vào năm 2040".
